واکنش قدرت های جهانی به فعاليت تازه اتمی ايران

آمريکا، بريتانيا و فرانسه به اقدام ايران در نصب شش هزار سانتريفيوژ جديد در تاسيسات هسته ای نطنز واکنش نشان داده و آن را نقض قطعنامه های شورای امنيت سازمان ملل متحد دانسته اند. محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری ايران، روز سه شنبه در درديدار از تاسيسات هسته ای نطنز اعلام کرد که اين کشور قصد دارد شش هزار سانتريفيوژ جديد نصب در اين تاسيسات نصب کند. آقای احمدی نژاد مشخص نکرد که تاکنون چه تعدادی از اين سانتريفوژهای جديد نصب شده اند. در همين حال، سفير آمريکا در آژانس بين المللی انرژی اتمی در اين باره گفت:« آنچه امروز اعلام شد، حاکی از اين است که رهبری ايران به نقض تعهدات بين المللی خود ادامه می دهد و از رفع نگرانی های جامعه جهانی خودداری می کند.» گريگوری شولتی افزود:«اين اقدام برای ايران احترام بين المللی به همراه ندارد، بلکه محدويت و تحريم بيشتر در پی خواهد داشت.» آقای شولتی همچنين در اين بيانيه تصريح کرد:«آنچه امروز اعلام شد به روشنی قصد نقض اجرای قطعنامه های شورای امنيت را نشان می دهد. مذاکره و نه تشديد رويارويی، بهترين راه برای داشتن احترام بين المللی و مسايل امنيتی منطقه ای است.» شورای امنيت سازمان ملل متحد طی سه قطعنامه از ايران خواسته است تا فعاليت های مربوط به غنی سازی اورانيوم را متوقف کند. ايران با ناديده گرفتن اين قطعنامه ها از سال ۲۰۰۶ به گسترش فعاليت های غنی سازی خود اقدام کرده است. اين در حالی است که آژانس بين المللی انرژ اتمی در گزارش خود درباره برنامه هسته ای ايران، در اسفند ماه سال گذشته، اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی علاوه بر نصب دو هزار و ۹۲۵ سانتريفيوژ نصب شده قبلی، به نصب سانتريفيوژها جديد همچنان ادامه می دهد. اين سانتريفوژهای جديد که از تکنولوژی پيشرفته تری برخوردارند، قادرند با سرعت دو تا سه برابر نسبت به سانتريفوژهای قديمی، اورانيوم را غنی کنند. ايران سال گذشته، اعلام کرده بود که برای توليد سوخت هسته ای در مقياس صعنتی، سه هزار سانتريفوژ در بخش زير زمينی تاسيسات نطنز نصب کرده است. اما اين سانتريفوژها از نوع سيستم های دهه ۱۹۷۰ بودند که از سرعت کمتری برخورد هستند و اينک ايران در حال نصب سانتريفوژ پيشرفته تراست. غنی سازی اورانيوم کاربرد دوگانه ای دارد که هم می تواند برای توليد سوخت نيروگاه های هسته ای و هم توليد سلاح اتمی به کار رود. ايران بارها تاکيد کرده است که هدف از غنی سازی اورانيوم، توليد سوخت مورد نياز نيروگاه اتمی اين کشور است. اين در حالی است که کشور های غربی نگران آن هستند که ايران اين تکنولوژی را برای دستيابی به سلاح هسته ای به کار گيرد. در همين حالی گريگوری شولتی بار ديگر بر ارائه مشوق های سياسی و اقتصادی به ايران در قبال تعليق غنی سازی تاکيد کرد. آقای شولتی گفت:« اين مشوق ها می توانند به ايران آنچه که رهبران ايران می گويند و می خواهند را بدهد: انرژی هسته ای، تکنولوژی مورد نياز، و اطمينان به دسترسی داشتن به سوخت هسته ای.» «ناديده گرفتن خواست جهانی» بريتانيا نيز، روز سه شنبه، اعلام کرد ايران اقدامی در راستای اطمينان دادن به جامعه جهانی درباره غیر نظامی بودن برنامه هسته ای خود، انجام نمی دهد. وزارت امور خارجه بريتانيا در بيانيه ای اعلام کرده است: «ايران با اعلام نصب سانتريفوژهای جديد، نه تنها غنی سازی اورانيوم را متوقف نکرده است، بلکه راه ناديده گرفتن خواست جامعه جهانی را در پيش گرفته است.» اين بيانيه افزوده است:«اين اقدام حاکی از آن است که برنامه غنی سازی ايران برای توليد انرژی نيست، و نشان می دهد ايران قصد ندارد به جهان درباره اهداف برنامه هسته ای خود اطمينان بدهد.» ايران روز بيستم فرودين ماه را روز «جشن فن آوری هسته ای» نامگذاری کرده است و از روزهای قبل تبليغات زيادی برای اعلام «اخبار خوش هسته ای» انجام داده بود. احتمال تشدید تحریم ها ر همين زمينه، برنار کوشنر، وزير امور خارجه فرانسه، روز سه شنبه در واکنش به اقدام جمهوری اسلامی برای نصب شش هزار سانتريفيوژ جديد، گفت: اگر ايران به ناديده گرفتن خواست جهانی برای توقف فعاليت های حساس هسته ای خود ادامه دهد، ممکن است تحريم ها عليه اين کشور تشديد شود. آقای کوشنر در پاسخ به پرسشی در باره واکنش وی به اين اقدام، با اشاره به «نگرانی» و ضرورت «هشياری» تاکيد کرد که تلاش ها برای گفت و مذاکره با ايران تاکنون شکست خورده است. آقای کوشنر افزود:«اگر ما پاسخی از سوی ايرانيان دريافت نکنيم، بايد مسير تحريم ها را ادامه بدهيم.» وزير امور خارجه فرانسه همچنين تصريح کرد ارزيابی های اخير نشان می دهند که تحريم های سازمان ملل متحد عليه ايران به اقتصاد اين کشور لطمه زده است. برنار کوشنر افزود:«من فکر می کنم اقتصاد ايرانيان بهتر می بود اگر تحريم ها وجود نداشتند. مردم ايران نيز در شرايط بهتری به سر می بردند.» جشن هسته ای و نشست گروه ۱+۵ رييس جمهوری اسلامی ايران در جريان بازديد از تاسيسات نطنز گفته بود: «ما سال گذشته ورود به فعاليت های هسته ای کشور به مرحله صنعتی و ورود به مرحله سه هزار سانتريفوژ را جشن گرفتيم و امروز هم نصب شش هزار سانتريفوژ جديد در اين تاسيسات آغاز شده است.» آقای احمدی نژاد به طور تلويحی تحريم ها را مانعی برای حرکت بيشتر در اين زمينه دانست و گفت: « ما در شرايطی هستيم که بدخواهان ملت ايران تمام تلاش های خود را انجام می دهند تا ملت ايران به فن آوری های جديد دست نيابد هرچند که ممکن است اين اقدامات از سويی باعث ايجاد کندی ها در روند پيشرفت های ما باشد اما از سوی ديگر موجب شکوفايی استعدادهای جوانان ما خواهد شد.» تحليلگران بر اين عقيده اند که جمهوری اسلامی قصد دارد تا نسل جديد سانتریفيوژهای پيشرفته موسوم به « P2 » را جايگزين سانتريفوژهای «P1 » نمايد که از سرعت کمتری در غنی سازی اورانيوم برخوردار هستند. اين تحولات يک روز پس از آن صورت می گيرد که اعلام شد قرار است گروه ۱+۵ در ماه آوريل نشستی را برای بحث در باره برنامه هسته ای جمهوری اسلامی برگزار کند. شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا، روز دوشنبه اعلام کرد: «پنج عضو دائمی شورای امنيت همراه با آلمان، در ماه آوريل گام های تازه عليه برنامه هسته ای ايران را مورد بررسی قرار می دهند.» مقامات آمريکايی اعلام کردند که اين نشست اواسط ماه آوريل و احتمالا در شانگهای چين انجام خواهد شد ولی هنوز روزی برای آن تعيين نشده است. دان فرايد، معاون وزارت امور خارجه در امور سياسی، که سومين ديپلمات ارشد ايالات متحده محسوب می شود، در اين نشست نماينده کشورش خواهد بود. به گفته آقای مک کورمک، ادامه غنی سازی اورانيوم توسط ايران و سرپيچی جمهوری اسلامی از قطعنامه های شورای امنيت، ادامه مذاکرات گروه ۱+۵ را اجتناب ناپذير کرده است. وی افزود: «در نشست آتی گروه ۱+۵ هم تنبيهات بيشتر و هم امتيازات بيشتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.» در ژوئن ۲۰۰۶ گروه ۵+۱ مشوق های اقتصادی به ايران پيشنهاد داده و از اين کشور خواستند تا غنی سازی اورانيوم را متوقف کند. همکاری با ايران برای توسعه برنامه هسته ای صلح آميز و تجارت بيشتر در زمينه های انرژی، کشاورزی و تکنولوژی، از جمله مشوق های پيشنهاد ۵+۱ به تهران بود. ايران تاکنون اين پيشنهاد را رد کرده و به غنی سازی ادامه داده است.